حس چشایی اکتسابی است، یا ذاتی؟ متخصصان در این مورد به دو دسته تقسیم می‌شوند. فرزند شما با استعداد‌های ژنتیکی مشخصی به دنیا می‌آید. آن‌ها طعم چیزهای شیرین را دوست دارند (زمانی که اولین پوره سیب را می‌خورند، لبخند آن‌ها را ببینید) اما طعم‌های ترش و اسیدی یا تلخ باعث اخم او میشود. بااینحال این ذائقه ذاتی، ابتدایی و محدود است و زمانی‌که غذاهای کمکی را شروع می‌کنند، ذائقه آن‌ها نیز تکامل پیدا می‌کند. ذائقه، فرایندی است که یادگیری آن در طول زندگی بدست می‌آید، اما در دوران بارداری نیز ریشه دارد.
همه چیز از رحم آغاز میشود
اندام‌های حسی (جوانه‌های چشایی روی زبان) خیلی زود شکل می‌گیرند. در ماه پنجم بارداری، جنین جوانه‌های چشایی خود را آموزش می‌دهد. آن‌ها یاد می‌گیرند براساس آنچه مادرشان میخورد، بین طعم‌ها تفاوت قائل شوند: شیرین، شور، تلخ، ترش. برخی از محققان بر این باورند که اولین علایق در طعم در این برهه از زمان شکل می‌گیرد. اما یک چیز کاملا قطعی است: رژیم غذایی مادر طعم مایع آمنیوتیک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعات دیگر حاکی از آن هستند که هر چه این مایع شیرین‌تر باشد، جنین آن را بیشتر می‌بلعد!
بنابراین آن‌ها زمانی که به‌دنیا می‌آیند این طعم را ترجیح می‌دهند!
اگرچه، فرزند شما با ذائقه‌ای از پیش تعیین‌شده به دنیا می‌آید، اما این تمام ماجرا نیست! ذائقه آن‌ها با تجربه غذاهای مختلف، هم از طریق شیر مادر و هم در زمانی که غذای کمکی می‌خورند، تغییر می‌کند. طبیعت طعم‌های مختلف را برای آن‌ها فراهم می‌کند و به‌تدریج او «ذائقه شخصی خودش را شکل می‌دهد». چه برنامه شگفت‌انگیزی!
فرزند من همه چیز میخورد
فرزندتان نیز دقیقا مثل شما، همه‌چیز میخورد: ما باید انواع مختلف غذا را برای تأمین انواع مختلف مواد مغذی مورد نیازمان بخوریم. این ظرفیت برای خوردن انواع مختلف غذاها و قابلیت تطبیق با محیط‌های مختلف، بدون شک یکی از دلایلی است که انسان‌ها گونه غالب در طبیعت هستند.
بااینحال، به گفته برخی از محققان ما از چیزی به نام تضاد خوردن همه چیز رنج می‌بریم: میلی پیچیده به کشف غذاهای جدید و همچنین چسبیدن به غذایی که از قبل می‌شناسیم.
ما دائماً بین کشف غذاهای جدید که در مقادیر مناسب برای ما خوب هستند و خطرات ناشی از این مواد غذایی (مانند مسمومیت غذایی) در حال کشمکش هستیم. کودک نیز دقیقاً مانند ما، بین کنجکاوی و رد کردن غذاها در حال کشمکش است! این امر ترس از غذا را نیز در کودک توجیه می‌کند، برهه‌ای عجیب حدود ۲ سالگی که کنجکاوی فرزند شما کمتر میشود و غذاهای جدید را به دلیل ترس از ناشناخته بودن آن‌ها رد می‌کند. این دوره‌ای گذرا و از سوی دیگر دوره‌ای است که به‌راحتی نمی‌توان با آن کنار آمد، اما بخشی از رشد روان‌شناختی او را شکل می‌دهد و بنابراین موجب تفاوت بین شخصیت‌های کودکان میشود! پس صبور باشید!
"وقتی برای اولین بار به جولز بروکلی دادیم، طوری اخم کرد که باعث تعجب ما شد. من و همسرم هنوز به آن ماجرا می‌خندیم! خیلی تلاش کردیم تا بالاخره با لبخند غذا را بخورد». به‌همین خاطر است که باید هربار فقط یک نوع غذای جدید به فرزندتان بدهید. گاهی اوقات باید از قبل چندین بار تلاش کرد تا به غذای جدید عادت و آن را قبول کند!
فرزند شما محیط فرهنگی اطرافش را کشف می‌کند
همه‌چیز‌خواری در ما به معنی آن است که ما تنها گونه‌ای هستیم که غذای خود را می‌پزیم (برای از بین بردن ریسک‌ها و خطراتی مشخص)، بنابراین غذا را از حالت خام به حالتی «متمدنانه» تغییر می‌دهیم. فرزندتان با رشد حس چشایی ، عادات مشخصی را کسب می‌کند و شروع به درونی‌سازی ارزش‌های مشخصی می‌کند که برگرفته از محیط اجتماعی اطراف اوست!
آن‌ها از طریق ارتباط با دوستان یا خانواده، یاد می‌گیرند تا غذاهای مشخصی را تشخیص دهند (و حس دوست‌داشتن و دوست‌نداشتن آن را به‌دست می‌آورند!) و بین چیزهای خوردنی و غیرقابل خوردن تفاوت قائل می‌شوند. در آخر، آن‌ها غذاهایی که خاص فرهنگ و محیط خانوادگی است را دوست خواهند داشت، خواه خیار شور باشد یا جغور بغور! طعم واقعاً بخشی جدانشدنی از یادگیری فرهنگی آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
مهم‌ترین زمان برای افزایش طیف انواع طعم و مزه‌ها در فرزندتان (که از وقتی که در رحم بوده شروع شده است و تا زمان شیرخوارگی ادامه پیدا می‌کند) هنگامی است که غذای کمکی شروع میشود (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شروع تغذیه تکمیلی مقاله "تغذیه تکمیلی و عادت غذایی سالم" را مطالعه کنید). این فرآیند بنیادین یادگیری از پایان ۶ ماهگی آغاز میشود. چطور باید ذائقه فرزندم را آموزش دهم؟ با تنوع بخشیدن ماه به ماه به رژیم غذایی او، بر اساس چیزهایی که قادر به خوردنشان است. چیزهای زیادی برای انتخاب وجود دارند! لذت زیادی در آشنا کردن او با طعم‌های جدید و تماشای واکنش او در قبال این طعم‌ها وجود دارد.
فراموش نکنید که قبل از برهه ترس از غذا (که حدود ۲ سالگی ظاهر میشود) هرچه غذاهای متنوع بیشتری به او بدهید، شانس بیشتری وجود دارد که او غذاهای جدید را در این برهه و پس از آن بپذیرد. ایده‌ای دلگرم‌کننده که باید مد‌نظر داشته باشید!
ذائقه: گستره‌ای از احساسات جدید
چهار طعم اصلی را به‌تدریج به او معرفی کنید (شور، شیرین، تلخ، ترش) همچنین با اختلاف دما (داغ، ولرم، سرد)، حس‌های چشایی (نرم، ترد، کف‌دار، غلظت‌های مختلف، رقیق و غلیظ) و احساسات بصری (مثلا اشکال و رنگ‌های مختلف غذا) آشنایش کنید. جوانه‌های چشایی فرزندتان را به‌تدریج و به‌آرامی فعال و تحریک کنید.
به این ترتیب او به کودکی تبدیل میشود که به راحتی خود را تطبیق می‌دهد و به‌تدریج به یک متخصص کوچک در طعم و غذا بدل میشود! پس با تمام سرعت به سمت کشف چیزهای جدید بروید!
دیدگاه
کلوتیلد، مادر ویکتور و تئودور، ۳ ساله.
«همه به من می‌گفتند که دوقلو داشتن مشکلات زیادی خواهد داشت اما واقعًا همه‌چیز برای من ساده بود. فقط کافی است از هرچیزی دوتا داشته باشید (پوشک، حمام و ...) و همه چیز خیلی آسان میشود!»
تا وقتی که به آن‌ها غذای جامد دادم و متوجه شدم که دو کودک من، کاملا با یکدیگر فرق دارند! ویکتور پوره اسفناج را با اشتیاق بلعید، اما تئودور به‌طرز عجیبی اخم کرد. این اتفاق برای پنیر هم افتاد، ویکتور تقاضای پنیر بیشتری کرد، درحالی که تئو طوری شده بود که انگار بیمار است! این روند ادامه پیدا کرد، ذائقه واقعاً مسئله‌ای مربوط به شخصیت و هویت افراد است.»
از زمان تولد تا ۶-۷ ماهگی، فرزند شما به‌طرز قابل توجهی به غذاهای شیرین علاقه نشان می‌دهد. سپس حدود ۸-۱۰ ماهگی، طعم شیرین جای خود را به طعم‌های شور می‌دهد. تا ۱۲ ماهگی، متوجه خواهید شد که فرزند شما به چیزهای ترش و تلخ علاقه نشان می‌دهد. بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی، فرزند شما طعم مورد علاقه خود را تشخیص می‌دهد، که بخشی از شخصیت او را تشکیل خواهد داد. از ۲۴ ماهگی به بعد هم ممکن است دوره ترس از غذا آغاز شود، که به معنی کاهش دامنه طعم‌ها در سلیقه و رژیم غذایی او خواهد، اما فراموش نکنید که تنها برای مدت کوتاهی اینچنین خواهد بود!
**این مطالب صرفاً جهت افزایش اطلاعات عمومی کاربران است و هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک، انجمن‌های علمی و سایر منابع معتبر نمی‌باشد. ازآنجاکه هر مادر و کودک از مادر و کودک دیگر متفاوت است، کلیه آمار و ارقام ارائه شده در این وبسایت می‌تواند با توصیه پزشک برای هر مادر و کودک متفاوت باشد.
